Dodatki Mieszkaniowe

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 21.06.2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz.1335 z późn. zm. ) reguluje zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych oraz właściwość organów w tych sprawach. Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na okres 6-ciu miesięcy osobom, które mają tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje:

•     najemcom albo podnajemcom lokali mieszkalnych, zamieszkującym w tych lokalach

•     osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,

•     osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych,

•     innym osobom, mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem,

•     osobom, zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny lub najem socjalny lokalu.

Dodatek mieszkaniowy nie przysługuje osobom przebywającym w:

• domu pomocy społecznej,

• młodzieżowym ośrodku wychowawczym,

• schronisku dla nieletnich,

• zakładzie poprawczym,

• zakładzie karnym,

• szkole, w tym w szkole wojskowej,

– jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie

Do otrzymania dodatku uprawnione są gospodarstwa domowe, w których w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie:

•     jednoosobowym -    40 %   tj. 3 272,69 zł.,

•     wieloosobowym -    30 %   tj. 2 454,52  zł., - przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

Przy wydawaniu decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego uwzględnia się kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020r. poz.53, 252, 568, 1222 i1578).  Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2024r. wyniosło - 8 181,72 zł.
Średni dochód na miesiąc oblicza się, dzieląc dochód gospodarstwa domowego przez trzy (liczba miesięcy) i przez liczbę osób w gospodarstwie domowym.
Za dochód uważa się dochód w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023r. poz. 390 ze zm.).
Dochód gospodarstwa domowego oblicza się, dodając wszystkie przychody podlegające opodatkowaniu pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, które stale zamieszkują razem w tym gospodarstwie.
W przypadku posiadania tytułu prawnego do gospodarstwa rolnego dochód z tego gospodarstwa ustala się na podstawie powierzchni gruntów w hektarach przeliczeniowych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1ha przeliczeniowego, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego - aktualnie jest to przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych w 2023 r.,  w wysokości 5 451 zł.
Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, w przypadku prowadzenia działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020r. poz. 1426, ze zm.), ustala się na podstawie oświadczenia wnioskodawcy lub zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
W przypadku ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2020r. poz. 1905, 2123 i 2320) przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rodziny, o którym mowa wart. 5 ust. 7a ustawy z dnia 28 listopada 2003r. oświadczeniach rodzinnych.
Nie uwzględnia się dochodu osoby, która przebywa w domu pomocy społecznej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, zakładzie karnym, szkole, w tym w szkole wojskowej–jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie, albo wyprowadziła się z lokalu mieszkalnego albo zmarła przed dniem złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego.

Kolejną przesłanką uzyskania dodatku jest normatywna powierzchnia użytkowa lokalu lub domu jednorodzinnego, która w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego nie może przekraczać:

Limity powierzchni mieszkania

Dodatek nie zostanie przyznany, jeśli na osobę przypada więcej metrów kwadratowych powierzchni lokalu, niż dopuszcza ustawa.

•     Jeśli w lokalu mieszka więcej niż 6 osób – dla każdej następnej osoby zwiększa się powierzchnię normatywną o 5 m².

•     Jeśli w lokalu mieszka osoba niepełnosprawna, poruszająca się na wózku, lub jeżeli niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w odrębnym pokoju, wielkość powierzchni normatywnej zwiększa się15 m².

Normatywną powierzchnię powiększa się niezależnie od liczby członków gospodarstwa domowego. O wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju orzekają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, o których mowa w ustawie z dnia 27sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020r. poz.426, 568 i 875)

Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę pomiędzy wydatkami za użytkowanie lokalu, przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową lokalu, a kwotą stanowiącą wydatki ponoszone przez osobę otrzymującą dodatek w wysokości:

•     15% dochodów gospodarstwa domowego w przypadku osoby samotnej,

•     12% dochodów gospodarstwa domowego w gospodarstwie 2 do 4-osobowym;

•     10% dochodów gospodarstwa domowego w gospodarstwie 5 do osobowym i większym.

Rodzaje dokumentów ze względu na źródło dochodów:

Osoby pracujące na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło:

•     zaświadczenie o dochodach wystawione przez pracodawcę

•     zaświadczenie potwierdzające wysokość dochodów z umowy zlecenia lub umowy o dzieło wystawione przez pracodawcę lub umowa zlecenie/ umowa o dzieło wraz z rachunkiem z umowy.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą

• zaświadczenie o wysokości dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej potwierdzone przez biuro rachunkowe lub wydane przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego ewentualnie oświadczenie o uzyskanych dochodach wyliczone na podstawie prowadzonej  książki ewidencji przychodów i rozchodów

•     dokument potwierdzający wysokość opłaconych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, zdrowotne oraz dokument potwierdzający wysokość odprowadzonego podatku

•     wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej o zawieszeniu działalności gospodarczej

Osoby prowadzące gospodarstwo rolne:

• oświadczenie o uzyskanych dochodach wyliczone na podstawie doręczonego zaświadczenia z właściwego Urzędu Gminy o ilości ha przeliczeniowych i dochodowości rocznej z gospodarstwa rolnego oraz o wysokości dopłat Unijnych, ewentualnie doręczenie aktualnego nakazu płatniczego wraz z oświadczeniem o uzyskanych dochodach

    Osoby uczące się:

•     zaświadczenie o wysokości dochodu z tytułu płatnych praktyk ze szkół zawodowych

•     zaświadczenie o wysokości stypendium naukowego i/lub socjalnego wystawione przez dziekanat uczelni

Emeryci/renciści:

•     dowody wypłat emerytury/renty i ostatnia decyzja emerytalna/rentowa

•     zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych potwierdzające wysokość świadczeń otrzymanych w poszczególnych miesiącach uwzględniające kwoty brutto, netto, potrącenia i dodatki

   Osoby otrzymujące alimenty:

•     wyrok sądu zasądzający alimenty na członka rodziny (kserokopia + oryginały do wglądu),

•    zaświadczenie od komornika o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów zasądzonych wyrokiem sądu, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące faktyczną wysokość otrzymanych alimentów

Rodzaje dochodów, które powinny być uwzględnione przez wnioskodawcę przy wypełnianiu deklaracji o dochodach oraz dokumenty na podstawie których wypełniono deklarację, wnioskodawca jest zobowiązany przechowywać przez okres trzech lat.

Do dochodu nie są wliczane w szczególności:

• zasiłek rodzinny wraz z dodatkami z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem

w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka,

wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka

niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego; podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza

miejscem zamieszkania,

• świadczenia opiekuńcze (zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek

opiekuńczy, dodatek opiekuńczy),

• świadczenie wychowawcze,

• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,

• świadczenia z pomocy społecznej - zasiłki stałe, zasiłki celowe, zasiłki okresowe, pomoc

pieniężna na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki, świadczenia na pokrycie

kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej,

• dodatek mieszkaniowy,

• dodatek energetyczny,

• dodatek dla sieroty zupełnej,

• dodatek pielęgnacyjny,

• świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,

• dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów – tzw. trzynastka,

• nieopodatkowana pomoc rodziny i tzw. prace dorywcze.

Od wyliczonego dochodu członków gospodarstwa domowego odejmuje się alimenty świadczone na rzecz innych osób (spoza gospodarstwa domowego wnioskodawcy).